«Тени завтрашнего дня» Йохана Хёйзинги: о чём нас предупреждал философ
Category: Արվեստ
Боги, герои, люди:
Homo Ludens. Ներսը և դուրսը
Մշակութային էքսպանսիա
Այսօր, որպես տնտեսական և քաղաքական ուժ, Միացյալ նահանգներն անխուսափելիորեն միջամտում է աշխարհի մյուս երկրների մշակույթներին: Շատերը հավատում են, որ ամերիկյան տարածված մշակույթը շահեկան է ամբողջ աշխարհին, մինչդեռ մյուսներն այս մշակութային իմպերիալիզմը համարում են սպառնալիք:
“Մշակութային իմպերիալիզմ” արտահայտությունը 1950-ական թվականներին է ներմուծվել Ֆրանց Ֆանոնի կողմից իր “Անիծված հողեր” աշխատությունում (1961): Այն կարող է լինել ակտիվ, ֆորմալ քաղաքականություն կամ` ընդհանուր “վերաբերմունք”: Որպես ոչ ռազմական հեգեմոնիայի կաղապար “Մշակութային իմպերիալիզմի” հետազոտությամբ զբաղվում են պոստ-գաղությանացման տեսաբաններ մասնավորապես այդ տեսության հիմնադիր Էդվարդ Սաիդը:
Էդվարդ Սաիդի համոզմամբ ֆորմալ “իմպերիալիզմի դարաշրջանն” ավարտվել է երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո, բայց, այնուամենայնիվ, իր մշակութային ազդեցությունն է թողնում: Սաիդը պնդում է, որ “մշակութային իմպերիալիզմը” մինչ այսօր ազդեցիկ է միջազգային իշխանության համակարգում և նա չի սխալվում:
Սաիդի տեսության հիմնավորումը կարելի է գտնել 1994-ին Բեռլինում ձևավորված հայտնի “Rammstein” ռոք խմբի “Amerika” երգում:
Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո Բեռլինը բաժանվում է երկու մասի` սոցիալիստական և կապիտալիստական: Ամերիկայի միացյալ նահանգները ստանձնելով “մեծ եղբոր” դերը զրոյից կառուցում է նոր Գերմանիա` ներմուծելով իրենց տեղական ծխախոտը, խմիչքները, ավանդույթները: Քանի որ դա երկաթյա վարագույրի դարաշրջանն էր, պատերազմ էր գնում ոչ թե ռազմադաշտում, այլ քաղաքական և սոցիալական հարթությունների վրա: Այս խնդրի մասին կա մի ֆիլմ, որը հստակ պատմում է սոցիալիստական և կապիտալիստական Գերմանիայի մասին և սոցիալիստականի անցումը կապիտալիզմին (Goodbye Lenin):
Խմբի անդամները ծնվել են 20-րդ դարակեսին նրանք ականատես են եղել այդ պրոցեսներին և ինչպես ոչ ոք պարզ հասկանում և ընկալում են “մշակութային էքսպանսիան” և դրա արդյունքները: Հետևելով քառատողերին կարելի է տեսնել կամ լսել ու հասկանալ նրանց “բողոքը”:
Նոր գրականության մասին
Այս օրերին, մեզ ներխուժող, մեզ շրջապատող ժամանակներում, որոնք հասկանում են մեզ, գրականությունը տպավորիչ շրջադարձ է կատարել ՝ կապված այն բանի հետ, ինչը դասականորեն համարվում էր գրականություն:
Եվ հենց դա է, որ ռոմանտիզմից, պատմական վեպից, ֆրանսիական արձակից (որը ես այդքան շատ եմ սիրում) հեռու, այսօր մենք գտնում ենք հեղինակային գրականություն, որը շրջապատում է մարդկային և կիբերնետիկական ֆասետաներից յուրաքանչյուրը:
Գրողները հասնում են գլոբալ հասանելիության ՝ պարզապես ունենալով բլոգ կամ անձնական էջ ՝ տեղադրելու համար: Եվ ես համարում եմ, որ դա անհավանական արժեք ունի, քանի որ դժվարությունը, որը պետք է ունենա մեկը, որպես գրող, պատրաստի գործ հրատարակելիս, անվճռական է, բայց առավել եւս, երբ գաղափարը X բովանդակությամբ գիրք չհրապարակելն է, պարզապես կարդացեք:
Ես հանդիպեցի մի շատ հետաքրքիր բլոգի, որտեղ արգենտինացի գրողն աշխատում է որպես այդպիսին: Այն միավորում է անձնական տեքստերը, բոլոր ժամանակների գրողների մեջբերումներով, որոնք ինչ-որ կերպ իրենց բառերով ներկայացնում են բլոգի գույնը:
Կարծում եմ, որ այսօր գրականության մեջ գեղարվեստական փաստի արժեքը պարզ բանի մեջ է նրանց համար, ովքեր ցանկանում են, կարող են և նույնիսկ պետք է լինեն բայի ստացողներ: Քանի որ, ի վերջո, արվեստը մի բան ասելու լավագույն միջոցը չէ՞:
Հին ու նոր սերունդ
Այսօր մեր ծնողների, տատիկների և պապիկների սերունդները շատ հաճախ են հիացմունքով հիշում և գովերգում իրենց երջանիկ սովետական մանկությունը, երբ դեռ չկային համակարգիչներ և բջջային հեռախեսներ, միայն երեք հեռուստաալիք էր ցուցադրվում, մարդիկ ավելի բարի էին, արևն՝ ավելի պայծառ, իսկ պաղպաղակն՝ ավելի քաղցր։ Այո, սովետական լավ ժամանակներ էին։ Սակայն քանի մարդու կյանք խորտակեց այդ շինծու «թիմային ոգին» և այն բարքերը, որոնք մեր գլուխն էին մտցնում դեռ մանկապարտեզից։
Մենք հիշում ենք այն մանկությունը, որը տվել են մեզ մեր ծնողները, իսկ նրանց տվածը՝ պետության կողմից պարտադրված մի համակարգ էր։ Մի խոսքով, մեզ բոլորիս դիմակավորեցին։ Ամեն դարաշրջանն իր դիմակներն ունի, որոնք նախագծված և մշակված են ամենագետ հասարակության կողմից։ Մենք հիմա ենք հասկանում, որ հեռավոր սովետական ժամանակների դաստիարակության նպատակն էր հասարակությունը դիմազրկել՝ թիմային ոգու և համընդհանուր հավասարության ճնշման ներքո։ Առանց դիմակի անձը, որն ապրում էր միայն իր համար, վտանգավոր էր հասարակության համար, որովհետև հետևում էր իր ցանկություններին, ոչ թե հասարակության։
Անկախության հռչակումն իր ուրույն կերպով դիմակներից ազատվել էր նշանակում, այսինքն ՝ խոսքի, գործողությունների, ընտրության, ցանկությունների ազատություն։ Արդյո՞ք այդ փաստը չէր, որ դարձավ մեր մեծերի շփոթմունքի պատճառը։ Պետության կողմից պարտադրված նախագծով դաստիարակված, արդեն կազմավորված բնավորություն և դասակարգված կյանք ունեցող, իրենց կյանքի մեծ մասն ապրած մեր ծնողները հանկարծակի տեսան ազատությունը։ Եվ ինչպե՞ս պիտի ապրեր այն մարդը, որին մանկուց սովորեցրել են, որ լավ արարքները պարգևատրվում են, իսկ վատերի համար հասարակությունը կամ համայնքը նրան կքարկոծի։ Չէ՞ որ սովետական դաստիարակությունը կառուցվում էր մարդկային հարաբերությունների իդեալականցման սկզբունքով։ Ազատությունը նաև նշանակում էր զգացմունքների ազատություն։ Եվ մարդը անզոր է զգայական պատնեշի առջև, որովհետև նրան մանկուց սովորեցնում էին, որ նեղսրտել, բարկանալ, լաց լինել և նախանձելն անընդունելի է։ Իսկ եթե դու այնուամենայնիվ նեղացել ես կամ նախանձում ես ինչ-որ մեկին, նշանակում է, որ ամբողջ կյանքում պիտի ատե՞ս ինքդ քեզ քո թուլության համար։ Արգելքներն իրականում դեռ ոչ մեկին չեն օգնել լուծել որևէ խնդիր՝ հատկապես զգայական։ Այսօր շատերը հասկանում են, որ այն ինչ մեր ներսում է, մերն է՝ և լավը, և վատը։ Մենք ազատություն ենք տալիս մեր զգացմունքներին, որպեսզի ազատվենք թե բարկությունից, թե նախանձից։ Միևնույն ժամանակ կիսում ենք մեր ուրախությունը, երջանկությունը, հուզմունքմերը՝ չվախենալով քննադատությունից․․․Եվ միայն այս ճանապարհն անցնելով կարող ենք հասնել դրական արդյունքի, և սա էլ է դիմակներից ազատվելու մի յուրօրինակ գործընթաց։
Բոլոր սերունդները զարգանում են այն դարաշարջանում, որում ապրում են, իսկ սերունդների միջեւ կոնֆլկտներ միշտ են եղել։ Մարդկությունն այնպես է կազմավորված, որ դժվարությամբ է ընդունում նորը կամ ընդհանրապես հրաժարվում է ընդունել և մնում է անցյալում։ Սակայն անցյալի կարոտը՝ մի բան է, իսկ առաջ գնալու դժկամությունը՝ բացարձակ այլ։
Մարդկային քաղաքակրթությունը դարեր շարունակ փոփոխությունների է ենթարկվել և հիմա էլ չի դոփում նույն տեղում։ Սերունդների մտածելակերպի մինչև ընկած անդունդը միշտ էլ զգալի է եղել։ Բայց անցյալ սերնդի ներկայացուցիչները պնդում են, որ յուրաքանչյուր հաջորդող սերունդ նախորդից տգետ է և անբարոյական։ Արդյո՞ք դա այդպես է։
Այսօր ընտրության հնարավորություն ունեն բոլորը, դա վերաբերվում է և ճաշակին, և ընկերների ու սիրելիի ընտրությանը, և ապրելակերպին, և ամենակարևորը ՝ այսօր բոլորն ունեն բուհ-ի, սիրած մասնագիտության ընտրության հնարավորություն։ Մի՞թե դա վատ է։ Ժամանակակից երիտասարդությունը հստակ գիտակցում է, թե ինչ է ուզում, և շատ կարևոր մի փաստ՝ նրանք ուզում են ապրել այստեղ և հիմա, նրանք կուշտ են խոստումներից։
Պատմությունն ապացուցում է , որ ուրիշների սխալների վրա սովորելը դրական արդյունք է տալիս, և այսօր ծնողների մեծ մասը, հաշվի առնելով իրենց մեծերի սխալները, ուշադրություն են դարձնում նաև իրենց երեխաների ցանկություններին․ խոսքս խելամիտ ցանկությունների և գիտակից ծնողների մասին է։ Այսօր հենց իրենց շահերը պաշտպանողներն են հասնում հաջողությունների։ Միայն հօգուտ համայնքի ապրելը նշանակում է վերածվել մի մարդու, որին հետագայում բոլորը կօգտագործեն՝ սկզբում դպրոցում, համալսարանում, բանակում, իսկ հետո՝ աշխատավայրում։
Փոխվում է աշխարհը, փոխվում են նաև երեխաները։ Ժամանակակից երեխաները մեծանում ու սովորում են ընկալելու շնորհիվ, այլ ոչ թե վախի, որի մեջ մեծանում էին մեզանից շատերը։ Դաստիարակության հին մեթոդները, ինչպիսիք են ապտակը, բղավոցը, վախը, այլևս չեն օգնում վերահսկողության հարցում, այլ ի սպառ վերացնում են լսելու և համագործակցելու ցանկությունը, և ամենակարևորը՝ փակում են մեծերի հետ զգայական փոխազդեցության և շփման ճանապարհը։
Այնպիսի տպավորություն է, որ ամեն հաջորդ սերունդ փորձում է ավելի համբերատար լինել․ նա ընդունում է մարդկանց՝ անկախ ազգից, կարգավիճակից, տեսքից, ճաշակից, կողմնորոշումներից․․․
Չափազանց վտանգավոր էր ազատություն տալ ժողովրդին, որը կյանքի կեսն ապրել է վանդակում։ Ոչ մեկը չէր վերահսկում տրվող ազատության չափաբաժինը։ Եվ ազատություն ստանալուց հետո հասրակության մի մասը օգտվեց դրանից՝ որպես իր բոլոր վատ հատկանիշները և ցանկությունները կիրառելու հնարավորություն, որը ժամանակին օգտագործել չէր կարելի։ Իհարկե, ահավոր է, երբ դավաճանությունն ու գռեհկությունը այսօր շատերը համարում են կամքի ուժ և խոսքի ազատություն, երբ չեն տարբերում հպարտությունն ու ամբարտավանությունը․․․Այս ամենը մեր հանկարծակի ազատության հետևանքն է, և տեխնոլոգիաների առաջընթացը չէ մեղավոր, որ սերունդը «վատն է», այլ մենք ենք շփոթված և չգիտենք՝ որն է լավն ու վատը։ 35-45 տարեկանների սերունդը ուղղակի չգիտի, թե որն է այսօր ճիշտ, և որն է սխալ․ մի կողմից ծնողների պարտադրած սովետական դաստիարակությունը, մյուս կողմից՝ երեխաները, որոնց անչափ սիրում ենք և ամենալավն ենք ցանկանում։ Միգուցե արժե ուղղակի վստահել նրանց և օգնել ամեն հարցում, այլ ոչ թե հիշել, որ մեր մանկությունն ավելի լավն էր, արևն՝ ավելի պայծառ, իսկ պաղպաղակն՝ ավելի քաղցր։ Անցյալն անցել է, ապագան դեռ չի եկել․ կա ներկա, այն այստեղ է և հիմա։ Կա հին և նոր սերունդ, որոնց կարծիքները երբեք չեն համընկնի։ Կա պաղպաղակ, որն, իմիջիայլոց, ոչինչով չի զիջում սովետականին, ուղղակի հաճույքով է պետք այն ուտել։
Եվա Նավասարդյան
Ինչի՞ վրա պետք է կառուցել ընտանեկան հարաբերությունները:
Ընտանիք. Ի՞նչ է դա նշանակում մարդու կյանքում: Իմ կարծիքով ՝ վերջ: Լսեք այս բառը. «Յոթ ես»: Այո, այո, ուղիղ յոթ ես: Ընտանիքում մարդիկ այնքան մոտ են միմյանց, որ իրենց զգում են որպես մեկ ամբողջություն, նրա բոլոր անդամները հոգեպես կապված են միմյանց հետ: Ընտանիքն այն փոքր աշխարհն է, որում ձեւավորվում են մարդու բնավորությունը, նրա կյանքի սկզբունքները: Ընտանիքն այն մթնոլորտն է, որում նա ընկղմվում է ծնվելուց անմիջապես հետո: Bornնվելով ՝ երեխան առաջինն է տեսնում իր հարազատներին ու ընկերներին: Նրանցից կախված է, թե ինչպես է նա մուտք գործելու մարդկային հասարակություն ՝ կսիրի՞ նրան, թե՞ ատելու է, թե՞ պարզապես անտարբեր կմնա: Ընտանեկան կապերը մարդկանց կապում են ամբողջ կյանքի ընթացքում: Ես հավատում եմ, որ ընտանիքը հոգևոր բարձրագույն արժեք է:
Բայց ընտանիքները կարող են տարբեր լինել: Ընտանիքը կարող է մարդուն սովորեցնել անել և չարիք, և չարիք: Ընտանեկան գաղափարը շատ լավ բացահայտված է Լեո Տոլստոյի «Պատերազմ և խաղաղություն» վեպում: Աշխատությունը վերաբերում է երեք ընտանիքների ՝ Բոլկոնսկի, Ռոստով և Կուրագին:
Բոլկոնսկի Առաջին հայացքից տանը չափազանց սառնություն է տիրում: Բայց դա այդպես չէ: Այո, տանը տիրում է խիստ կարգուկանոն, բայց դա չի խանգարում հայր, որդի և դուստր սիրել և հարգել միմյանց: Որքա carefullyն ուշադիր ծեր իշխան Բոլկոնսկին ամեն առավոտ հետաքրքրվում է իր դստեր առողջությամբ: Եվ այն փաստը, որ մինչ արքայազն Վասիլի Կուրագինի գալը նրանք ճանապարհ էին բացել, զայրացնում է նրան. «Ի՞նչ: Նախարար? Ո՞ր նախարարը: Ո՞վ է պատվիրել Արքայադստեր համար, աղջիկս, նրանք չեն մաքրել, բայց նախարարի համար: Ես նախարար չունեմ »:
Նիկոլայ Բոլկոնսկին կարծում էր, որ «մարդկային արատների միայն երկու աղբյուր կա ՝ պարապություն և սնահավատություն, և որ կա միայն երկու առաքինություն ՝ գործունեություն և խելացիություն»: Հետեւաբար, նա ինքը զբաղվում էր արքայադուստր Մարիայի դաստիարակությամբ և նրան դասեր էր տալիս հանրահաշվի և երկրաչափության ոլորտներում ՝ նրա մեջ զարգացնելու երկու հիմնական առաքինությունները: Oldեր արքայազնը չէր ցանկանում իր դստերը դատարկ ընկերուհի տեսնել. «Մաթեմատիկան մեծ բան է, տիկին իմ: Եվ ես չեմ ուզում, որ դու նման լինես մեր հիմար տիկնայք »: Oldեր իշխանը կարողացավ արքայադուստրին սովորեցնել սիրել և հարգել մարդկանց, ներել նրանց թույլ կողմերը, հոգ տանել նրանց մասին: Իսկ արքայազն Էնդրյուի ազնվությունն ու համարձակությունը, աշխարհիկ հասարակության հանդեպ նրա արհամարհանքը: Այս ամենը դաստիարակել է նրա որդին ծեր իշխան Բոլկոնսկին: Նիկոլայ Բոլկոնսկին այնքան է սիրում արքայազն Անդրեյին, որ Լիսյե Գորի ժամանման օրը նա բացառություն է անում իր կենսակերպում և հագցնելիս նրան թողնում է իր կիսադաշտը: Իսկ երիտասարդ իշխանը՞: Հոր հետ խոսելիս նա «աշխույժ և հարգալից աչքերով է հետևում իր հոր դեմքի յուրաքանչյուր գծի շարժմանը»: Հենց նրա հետ է, որ արքայազն Էնդրյուն թողնում է հղի կնոջը և խնդրում դաստիարակել որդուն մահվան դեպքում: Վստահությունն ու փոխըմբռնումը ներթափանցում են հոր և որդու հարաբերությունները: Ահա թե ինչպես է ծեր արքայազն Անդրեյը հեռանում պատերազմից. «Մի բան հիշիր, իշխան Անդրեյ. Եթե քեզ սպանեն, դա ինձ, ծերունուն կվնասի … Եվ եթե ես իմանամ, որ դու քեզ որդու նման չես պահել Նիկոլայ Բոլկոնսկի, ես … ամաչում եմ »: Որդին պատասխանում է. «Դու ինձ չէիր կարող ասել հայրիկ»:
Եղբոր և քրոջ հարաբերությունները հուզիչ և քնքուշ են: Արքայադուստր Մարիան ինչ-որ կերպ օրհնում է իր եղբորը, և նա, իր հերթին, անհանգստանում է, եթե դա շատ դժվար է իր քրոջ համար հոր բնավորությունից:
Բայց, ցավոք, Բոլկոնսկի ընտանիքի բոլոր անդամների մեկ ընդհանուր առանձնահատկությունը խանգարում է նրանց հասկանալ իրենց շրջապատող մարդկանց: Սա հպարտություն է, արհամարհանք այլ կերպ դաստիարակված, կյանքի տարբեր սկզբունքներ ունեցող մարդկանց հանդեպ: Սա խանգարում է արքայազն Էնդրյուին երջանիկ լինել իր կնոջ հետ, և ծեր իշխանը արտահայտել իր ամբողջ սերը դստեր հանդեպ; Արքայադուստր Մարիան առաջին հանդիպմանը անբարենպաստ կարծիք է հայտնում Նատաշա Ռոստովայի մասին:
Եվ զարմանալին այն է, որ ներդաշնակությունը խորհրդանշող երաժշտությունը տանը անընդհատ հնչում է: Մռայլ տրամադրությունից դուրս է բերում Նատաշայի երգը, որը մեծ գումար է կորցրել Դոլոխովին. «Այս ամենը ՝ և՛ դժբախտություն, և՛ պատիվ, բոլորը անհեթեթություն են … բայց իրական է …»:
Ընտանիք, հարազատներ. Հենց դա է ամենակարևորը `ներկան մարդու կյանքում: Նատաշայի հիվանդության ընթացքում, Անատոլ Կուրագինի հետ անհաջող փախուստից հետո, ոչ ոք չի մտածում այն \u200b\u200bամոթի մասին, որը նա բերեց ընտանիքի վրա, բոլորը ցանկանում են, որ հիվանդը որքան հնարավոր է շուտ ապաքինվի: Եվ երբ հիվանդությունը նահանջեց, տանը կրկին հնչեցին Նատաշայի ձայնն ու երաժշտությունը:
Ռոստով և Բոլկոնսկի ընտանիքները շատ տարբեր են միմյանցից. Մեկում առաջին հերթին սրտացավությունն ու հյուրընկալությունն են, իսկ մյուսը ՝ պարտքը, ծառայությունն ու պատիվը, բայց նրանց միավորում է նաև մի բան. այս ընտանիքները, ազնիվ և համարձակ, ունակ են սիրել և հարգել մարդուն:
Կուրագինաները ճիշտ հակառակն են: Լ.Ն. Տոլստոյը մեկից ավելի անգամ ցույց է տալիս, թե ինչպես են Ռոստովներն ու Բոլկոնսկիները հավաքվում սեղանի շուրջ, և ոչ միայն լանչի կամ ընթրիքի, բայց խնդիրները քննարկելու և խորհրդակցելու համար: Բայց մենք երբեք չենք տեսնում, որ կուրագինցիները հավաքված են միասին: Այս ընտանիքի բոլոր անդամներին կապում է միայն աշխարհում ընդհանուր ազգանունն ու դիրքը, եսասիրությունը:
Արքայազն Վասիլին հազիվ մի երեկո էր անցկացնում մյուսից, այնպես որ ավելի լավ դասավորեք ձեր նյութական գործերը, ճանաչեք ճիշտ մարդկանց. Անատոլ Կուրագինը դժվարանում է ուժի և հիմնական գործի հետ ՝ չմտածելով իր վարքի հետևանքների մասին, կարծում է, որ աշխարհում ամեն ինչ ստեղծվել է միայն իր հաճույքի համար. գեղեցկուհի Հելենը մի գնդակից անցնում է մյուսը, բոլորին պարգեւում է իր սառը ժպիտը; Հիպոլիտը տարակուսում է բոլորին անտեղի կատակներով ու անեկդոտներով, բայց ամեն ինչ նրան ներված է: Արքայազն Վասիլին չէր կարող իր երեխաներին սովորեցնել լավը, իսկական սերն ու հարգանքը խորթ են նրանց համար: Նրանց բոլոր զգացմունքները ցուցադրական են, ինչպես ինքը ՝ իշխան Վասիլիի զգացմունքները: Սառնությունը, օտարացումը բնութագրում են այս տունը: Եվ ամենացավալին այն է, որ երիտասարդ Կուրագինից ոչ ոք չի կարողանա ապագայում ստեղծել իրական ընտանիք: Հելենայի և Պիեռի ամուսնությունը անհաջող կլինի. Անատոլը, որն արդեն կին ունի Լեհաստանում, կփորձի առեւանգել Նատաշա Ռոստովային:
Նատաշան և Նիկոլայ Ռոստովը, Մարիա Բոլկոնսկայան կշարունակեն իրենց ընտանիքի բարի ավանդույթը: Նիկոլայի և Մարիայի հարմարավետ ամուսնությունը կընկնի երկու անձանց ներդաշնակ միության մեջ, որը հիմնված է փոխադարձ հարգանքի վրա:
Իսկ փխրուն ու երաժշտական \u200b\u200bՆատաշա՞ն: Դառնալով Պիեռի կինը և լույս աշխարհ բերելով երեխաներ ՝ նա ամբողջովին նվիրվում է ընտանիքին: Ամուսնու և երեխաների երջանկությունը, հանգստությունը, առողջությունը կդառնան նրա համար գլխավորը կյանքում: Նատաշան կդադարի գնալ գնդակներ ու թատրոններ ՝ հոգ տանելով իր մասին: Նրա կյանքի իմաստը կլինի ընտանիքը:
Եթե \u200b\u200bընտանիքը դժվար պահերին աջակցում է մարդուն, օգնում նրան ներդաշնակություն գտնել շրջապատող աշխարհի հետ, ինքն իրեն հասկանալ, դա բարձրագույն հոգևոր արժեք չէ՞: Այո, այդպիսի ընտանիք, այո: Հավատում եմ, որ հենց այս միտքն էր ցանկանում արտահայտել Լեո Տոլստոյն իր վեպում: Իրական ընտանիքպետք էմարդու մեջ ձեւավորել միայն լավ զգացմունքներ: Պատկերացրեք, որ յուրաքանչյուր մարդ դաստիարակվի նման ընտանիքում, այդ ժամանակ ամբողջ հասարակությունը կդառնա միայնակ ընտանիք, ընտանիք, որում բոլորը երջանիկ կլինեն:
Հայ առաքելական եկեղեցի
Հայ առաքելական եկեղեցի — պաշտոնական անունը՝ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի, որի կենտրոնը Էջմիածին քաղաքում գտնվող Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին վանքն է: Եկեղեցին գլխավորում է Ամենայն Հայոց կաթողիկոսը, ով ցմահ ընտրվում է ազգային-եկեղեցական ժողովում Հայ առաքելական եկեղեցին ունի նվիրապետական չորս աթոռներ կամ կենտրոններ՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսություն, Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքություն, Կոստանդնուպոլսի Հայոց Պատրիարքություն, որոնք հիմնականում անկախ են իրենց ներքին կյանքի կարգավորման հարցերում: Հայ առաքելական եկեղեցին ազգային կառույց է, որի բջիջները գտնվում են սփյուռքում ու Հայաստանում՝ թեմերի ու թեմական առաջնորդների տեսքով: Հայ առաքելական եկեղեցու սկզբնավորումը կապվում է Քրիստոսի Թադեոս ու Բարդուղիմեոս առաքյալների անվան հետ, որոնց սկած գործը հետագայում շարունակեց Գրիգոր Լուսավորիչը` առաջին հայոց հայրապետը:Հայ առաքելական եկեղեցին ընդունում է միայն առաջին երեք տիեզերաժողովների որոշումները և Քաղկեդոնի ժողովից սկսած մերժում որևէ դավանաբանական որոշում: Այն պատկանում է Արևելյան ուղղափառ եկեղեցիների ընտանիքին և Քրիստոսի մեջ ընդունում մարդկային ու աստվածային բնությունների միասնական գործելու ալեքսանդրյան դոգման: Հետագայում Հայ առաքելական եկեղեցին մերժողական դիրքորոշում որդեգրեց միակամության, պատկերապաշտության և այլ դոգմաների նկատմամբ:Դարերի ընթացքում Հայ առաքելական եկեղեցին մեծ դերակատարում է ունեցել հայ ժողովրդի կյանքում և պատմության շատ էջեր դեռևս վերջնականապես ուսումնասիրված ու արժևորված չեն:
Սերունդների հարաբերությունների խնդիրը
Ֆրանսիացի գրող և օդաչու Անտուան \u200b\u200bՍենտ-Էքզյուպերին իր ամենահայտնի հեքիաթի «Փոքրիկ իշխանը» հեղինակի նախաբանում դժգոհեց, որ մեծահասակների և երեխաների միջև շատ տարաձայնություններ լինում են մեկ պատճառով. » Եվ դժվար է չհամաձայնել սրա հետ: Եվ որքան շատ արցունքներ և թյուրիմացություններ կարող էին խուսափել, եթե ծնողները ժամանակին դադարեին քննադատել իրենց երեխային և հիշել իրենց տարիներին իրենց: Բայց ոչ – «մենք մեծահասակներ ենք, միշտ ճիշտ ենք, միայն լավն ենք ուզում»:
«Հայրերի ու երեխաների» խնդիրը հին է, որքան աշխարհը: Ամանակին դա վերաբերում էր երաժշտական \u200b\u200bնախասիրություններին և նախասիրություններին, մի ժամանակ ՝ քաղաքական հայացքներին, մի ժամանակ ՝ գրական համակրանքին և հակատիտությանը: Այս խնդրի սրությունը մեղմելու համար յուրաքանչյուր կողմ պահանջում է երկու հմտություն `լսողություն և լսողություն: Հիմնականում բոլորը լսում են: Դա շատ մարդկանց զինանոցում է: Բայց միայն քչերն են լսում: Նրա հետ ավելի դժվար է: Այս հմտությունը յուրացվում է միավորների կողմից: Միայն դա է բացահայտվում ուշ և անտեղի, երբ բախումն արդեն դուրս է եկել և բռնկվել մոլեգնող խարույկի պես:
Սերունդների միջեւ վեճի խնդիրը հատկապես ակնհայտ է դառնում, երբ մեկը դիմում է պատմությանը: Արցունքներ, թյուրիմացություններ. Կարո՞ղ են դրանք խուսափել ծնողների և երեխաների փոխհարաբերություններում: Տարբեր սերունդների միջեւ վեճերը միշտ էլ առաջացել են: Սրա պատճառները խավարն են. Երաժշտական նախասիրություններ և նախասիրություններ, քաղաքական հայացքներ, գրական համակրանքներ և հակակրանքներ և այլն: «Հայրեր և որդիներ» – հայտնի Տուրգենևի վեպի ինքնանվանումը հստակ ցույց է տալիս ստեղծագործության մեջ բարձրացված հիմնական հարցը: Հավիտենական մարդկային խնդիրը, որը կայանում է հետագա և նախորդ սերունդների թյուրիմացության մեջ, դառնում է հեղինակի մտորումների թեման: Անցյալ, հեռացող սերունդը, որպես կանոն, ավելի շատ լավ, դրական հատկություններ է տեսնում իր մեջ, քան դրա փոխարինման մեջ, որը չունի հստակ բարոյական նկրտումներ: Նոր սերնդի համար հին հիմքերում ուշադրության արժանի ոչինչ չկա: Նրանց կարելի է բնութագրել «հնացած», «հնացած» էպիտետներով: Բազարովը, որը ծաղրաբար է վերաբերում ծերերին, հերքում է նրանց բարոյական սկզբունքները, մահանում է մանրուքներից:
Վեճերը մեր կյանքից երբեք չեն վերանա: Timeամանակ է պետք ՝ բոլոր կետերը մտածելու և դասավորելու համար: «Հայրերի և երեխաների» խնդիրը կարելի է հանդիպել ցանկացած վայրում ՝ լինի դա ընտանիք, աշխատանքային կոլեկտիվ, թե հասարակություն, որպես ամբողջություն: Այն լուծելու համար ավագ սերունդը միայն պետք է ավելի հանդուրժող լինի երիտասարդի նկատմամբ, իսկ «երեխաների» սերնդի համար օգտակար կլինի մեծերի հետ հարգանքով վերաբերվել: Եվ ամեն դեպքում փոխըմբռնումն անփոխարինելի է:
Նատալի Շավերդյան 
