1.Ինչո՞ւ են խորտակվում Փարվանա դստեր երազանքները:Ինչո՞ւ չի իրականանում նրա ցանկությունը:
Փարվանա դստերի երազանքը չիրականացավ, քանի որ, Փարվանա դստեր երազանքը այն էր, որ Փարվանա կտրիճները նրան տանեին անշեջ հուր, սակայն կտրիճները դարձան թիթեռներ և երբ ուզում էին նետվել, որ իրենց սիրելի Փարվանա դստերը տանեին անշեջ հուրը նրանք վառվում էինև դառնում թիթեռներ։
2.Մրցության հաղթողին ընտրելու համար ի՞նչ զրույց է ծավալվում հոր և աղջկա միջև:— Նայի՛ր, դստրի՛կ, իշխանազուն
Էս քաջերին լայնալանջ,
Այժմ պիտի հանդես դուրս գան,
Պայքար մըտնեն քո առաջ.
Մեկը իրեն ուժը ցույց տա,
Մյուսը՝ շընորհքն իր բազկի,
Ո՛րը՝ ճարպիկ ձիարշավը,
Ո՛րն էլ՝ թափը իր վազքի:
Իսկ երբ կըռիվն առնի դադար,
Հայտնի լինին քաջն ու վատ,
Ու երբ անցնեն մեր առջևից
Կըտրիճները պայազատ,
Ընտրի՛ր, զարկի՛ր ձեռքիդ խնձորն
Անհաղթներից անհաղթին,
Որ ողջ աշխարհ մայիլ մընա
Անզուգական քո բախտին:
Ասավ արքան, ձեռքը ձըգեց,
Նըշան տըվավ պայքարին,
Այնինչ՝ աղջիկն առաջ եկավ՝
Կարմիր խնձորն իր ձեռին:
— Գուցե, հայրի՛կ, տըկար լավին
Հաղթի մի վես տըմարդի,
Բայց չի կարող լինել երբեք
Նա սիրելին իմ սըրտի…
3.Ինչպե՞ս եք ընկալում ու բացատրում հետևյալ տողերը.
Գուցե, հայրի՛կ, տըկար լավին
Հաղթի մի վես տըմարդի,
Բայց չի կարող լինել երբեք
Նա սիրելին իմ սըրտի…
Այս տողերում խոսվում է այն մասին, որ ինչպիսին էլ լինի տմարդին միևնույն է աղջիկ նրան չի կարող սիրել, քանի որ տեսքով չէ որ պետք է որոշվի սիրելը։
Category: Հայոց լեզու 10
Վերմիեր- «Մարգարտե ականջողով աղջիկը»
Երիտասարդ աղջկա դիմանկարը, հոլանդացի գեղանկարիչ Յան Վերմեերի նկարը, որը նկարիչը վրձնել է 1666-1667 թվականներին։ Ներկայումս գտնվում է Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն թանգարանում։ Աղջիկը ներկայացված է բավական խղճուկ, հարթ դեմքով, փոքր քթով և նուրբ շրթունքներով։ Իդեալական գեղեցկությունից հեռու լինելը հանգեցրել է այն կարծիքին, որ նկարն արվել էր վաճառվելու նպատակով։
Հնարավոր է, որ նկարում պատկերված աղջիկը եղել է նկարչի դուստրը։ Ամենայն հավանականությամբ, նկարչի համար իբրև բնորդ է ծառայել իրական անձնավորություն, սակայն ինչպես «Մարգարտե ականջօղով աղջիկը» նկարի պարագայում, նկարիչը ստեղծել է կերպարը բնական ձևով, ոչ թե դեմքի հատուկ արտահայտությամբ։ Սա 17-րդ դարի հոլանդական գեղանկարչությանը բնորոշ եղանակ է, որտեղ բարձր էին գնահատվում «անսովոր հագուստը, ինտրիգային դեմքերը, անձի ներշնչումը, արտիստական հմտությունների ցուցադրումը»։ Նկարը դիտողին ստիպում է մտածել կերպարի անձի և զգացմունքների մասին, ինչը բնորոշ է Վերմեերի շատ կտավներին։Երկու կտավներն էլ անսովոր են Վերմեերի ոճին, քանի որ երկրորդ պլանը աղքատիկ է, աղջիկները պատկերված են սև ֆոնին։ Դա իրենց նկատմամբ վստահության զգացում է առաջացնում դիտողի մոտ։ 1994 թվականին արվեստագետ Էդվարդ Սնոուն գրել է, որ «Երիտասարդ աղջկա դիմանկարը» հաղորդում է գեղեցկության ու կատարելության ձգտման զգացում դրա ցանկացած իմաստով, որ աղավաղված է։ Նկարը մինչև 1674 թվականը կարող էր եղած լինել Դելֆտի բնակիչներից մեկի (Pieter Claesz van Ruijven), ապա նրա կնոջ (Maria de Knuijt), հետո էլ ժառանգության սկզբունքով դստեր (Magdalena van Ruijven) սեփականությունը, ինչից հետո մինչև 1695 թվականը հավանաբար անցել է Մագդալինայի ամուսնուն (Jacob Dissius): Հավանաբար հետո նկարն անցել է մի բժշկի, որը Ռոտերդամում կտավը վաճառել է 3 գուլդենով (մոտ 30 գր արծաթ), ինչը շատ էժան է նույնիսկ այն ժամանակների համար։ Բրյուսելի արքայադուստր Ավգուստա-Մարիա Ռայմոնդ Արենբերգը 1829 թվականին ձեռք է բերել կտավը, որ Բրյուսելի արքայական ընտանիքում է մնացել մինչև 1829 թվականը։ 1959 թվականին (որոշ տվյալներով 1955 թվականին) Արենբերգի արքայազնի կողմից վաճառվել է Չարլզ Բայեր և Ջեյն Ռայթսմաններին Նյու Յորքից 400.000 ֆունտ ստերլինգով։ 1979 թվականին Ռայթսմանները կտավը նվիրաբերել են Մետրոպոլիտեն թանգարանին` ի հիշատակ ֆրանսիացի նկարիչ Թեոդոր Ռուսոյի։
119
- Գահնամակ- Հին Հայաստանի նախարարական գահերի՝ պատվաստիճանների ցուցակ:
- Բդեշխ- 1. Հին Հայաստանում չորս մեծ նախարարությունների պետեր սահմանագլուխների վրա, որոնք բոլոր նախարարներից ավագ էին և ավելի անկախ (Աղնձնյաց, Գուգարաց, Նորշիրական, Վրաց):
2. Տես Հյուպատոս: - Սենեկապետ- Արքունական պաշտոնյա, որ հսկում էր պալատի ներքին գործերին:
- Մարդպետ-Արքունի պալատի ներքինապետ հայ Արշակունիների ժամանակ, որ սովորաբար կոչվում էր Հայր
Մարդապետ: - Մարզպան-Պետական բարձրագույն պաշտոնյա, որին հանձնում էին մի ծայրամասի կառավարությունը, մարզի
կառավարիչ: - Կուսակալ-1. Նահանգի կառավարիչ, նահանգապետ (Արևմտյան Հայաստանում):
2. Իշխանության բարձրագույն ներկայացուցիչն ու կառավարիչը ծայրագավառներում, փոխարքա (ցարական տիրապետության շրջանում):
3. Ծայրագավառների կառավարիչ հին Հայաստանում: - ոստանիկ-1. Ոստանի՝ մայրաքաղաքի բնակիչ:
2. Արքունիքում ծառայող ազնվական:
3. [ածական] Ազնվական ծագում ունեցող: - Մաղխազ-Հայ Արշակունիների թիկնապահ զորքի պետը (ժառանգաբար ընտրվում էր Խորխոռունիների տոհմից):
- Հազրապետ-1. Հազար զինվորից բաղկացած զորական միավորի պետ՝ հրամանատար:
2. Սասանյանների դարաշրջանում՝ արքունի գործակալ, որ հավաքում էր հարկը և ուղարկում
Պարսկաստան, երկրի տնտեսական գործերի կառավարիչ:
3. Արքունիքի տնտեսական կառավարիչ: - Սպարապետ-Պետության զորքերի ընդհանուր գերագույն հրամանատար:
- Գունդստաբլ-1. Զորքի ընդհանուր հրամանատարը և նրա տիտղոսը Կիլիկյան Հայաստանում, սպարապետ:
2. Տե՛ս Գունդստապլ:
վարժություն 115
վարժություն 114
վարժություն 107
երաժշտության տերմիններ
Շեշտ
Երաժշտական ձայնի «հարված» կամ ընդգծում:
Ադաջիո (իտալերեն)
Նշանակում է դանդաղ տեմպ: Երբեմն այն երաժշտական ստեղծագործություն է, օրինակ՝ Մոցարտի Ադաջիոն ջութակի և նվագախմբի համար:
Անդանտե (իտալերեն)
Նշանակում է միջին արագություն:
Չափ, տակտ
Որոշակի քանակությամբ երաժշտական հնչյուններ, որոնք կազմակերպված են տակտի երկու գծերի մեջտեղում: Մանրամասները՝
Հարված
Տակտում չափի կանոնավոր կաղապար: Մանրամասները՝
Բժշկության տերմինները
Սակավարյունություն. Հեմոգլոբինի ցածր կոնցենտրացիան արյան մեջ:
Անգինա. Սրտի ցավ ՝ արյան անբավարար մատակարարման պատճառով:
Բակտերիաներ – մանրադիտակային օրգանիզմներ, որոնք առաջացնում են վարակ:
Բրոնխիտ. Բրոնխներում վարակ:
Քրոնիկ. Մնում է ժամանակին, սուրի հակառակը:
Դիվանագիտական տերմիններ
Գրականության տերմիններ
Ասոնանս – միատարր ձայնավոր հնչյունների բազմակի կրկնություն բանաստեղծական խոսքում (ավելի հաճախ արձակում): Երբեմն անճշտ հանգը կոչվում է ասոնանս, որի մեջ ձայնավոր հնչյունները համընկնում են, բայց բաղաձայնները չեն համընկնում (հսկայականություն – խելքի կգամ, ծարավը – ափսոս): Բարձրացնում է խոսքի արտահայտչականությունը.
Սենյակում մութ դարձավ։
Պաշտպանում է պատուհանի թեքությունը:
Թե՞ դա երազ է։
Դինգ-դոնգ. Դինգ-դոնգ.
Ի.Պ.Տոկմակովա.
Աֆորիզմ – մտքի որոշակի ամբողջականության հստակ, հեշտ հիշվող, ճշգրիտ, հակիրճ արտահայտություն: Հաճախ պոեզիայի առանձին տողերը կամ արձակ արտահայտությունները դառնում են աֆորիզմներ. «Պոեզիան ամեն ինչ է։ – ձիավարություն դեպի անհայտություն »: (Վ. Մայակովսկի)
Բալլադ – պատմողական երգ, որի վրա հիմնված է դրամատիկ սյուժեի զարգացում անսովոր դեպք, քնարական-էպիկական պոեզիայի տեսակներից։ Բալլադը հիմնված է մի արտասովոր պատմության վրա, որն արտացոլում է մարդու և հասարակության, մարդկանց միջև փոխհարաբերությունների էական պահերը, մարդու կարևորագույն հատկանիշները։
Բարդ – բանաստեղծ-երգիչ, սովորաբար սեփական բանաստեղծությունների կատարող, հաճախ իր երաժշտության ներքո:
Առակ – բարոյական կողմնորոշման կարճ բանաստեղծական պատմվածք-այլաբանություն։
Դատարկ հատված – մետրիկ կազմակերպվածությամբ ոչ հանգավոր հատվածներ (այսինքն՝ կազմակերպված ռիթմիկ կրկնվող շեշտադրումների համակարգի միջոցով): Լայն տարածում է գտել բանավոր ժողովրդական արվեստում և ակտիվորեն օգտագործվել է XVIII դ.
Ներիր ինձ, օրիորդ գեղեցկուհի:
Ես կբաժանվեմ քեզնից ընդմիշտ,
Երիտասարդ կինը կվճարի:
Ես քեզ բաց կթողնեմ, գեղեցկուհի,
Ես քեզ ժապավեններով բաց կթողնեմ…
Ժողովրդական երգ.
- Օթոց֊բազմոց
- տեգեր
- գեղարդներ
- Աշտերեն
- լախտեր
- ագուցած
- կապարճ
- գամված լայնալիճ
- ասպար
- դաշույններ
- սուրհանդակ
- պնդած
- աղեկ֊լավ
- աղվոր֊սիրուն
- լմննալ֊գնալ
- քակել֊քանդել
- անանկ֊այսպես
- ատեն֊ժամանակ
- Ճատրակ֊շախմատ
- հյուլե֊ատոմ
- ակռա֊ատամ
- հոն֊հոս
- Մանչ֊տղա երեխա
- Էրիկ֊տղամարդ
- պլլվիլ֊փայլփլել
- կռփպմարտ֊բռնցքամարտ
- ստակ֊փող
Գարուն ա
Ֆիլմն ոգեշնչված է իրական դեպքերից, ապրիլյան քառօրյա պատերազմից։ Կինոնկարի գլխավոր հերոսները երեքն են՝ պապ, որդի, թոռ։ Երեք սերունդ, երեք տարբեր բնավորությունների տեր մարդիկ, որոնցից յուրաքանչյուրն արտացոլում է մերօրյա հասարակության մտածելակերպը։ Պապը՝ Արամը, պրոֆեսիոնալ զինվորական է, նախկին գնդապետ, ամբողջ կյանքը նվիրել է պետականության կառուցման գործին։ Նրա որդին՝ Գնելը, բիզնեսմեն է․ մինչ օրս չի ներում հորը հայրենիքն ընտանիքից վեր դասելու համար։ Թոռը՝ Լևոնը, վիրտուոզ երաժիշտ է, ով ոգեշնչվում է իր պապի գաղափարախոսությամբ։ Սակայն հերոսի կյանքում ապագան և հայրենիքի նկատմամբ պարտքը բախվում են իրար՝ ստեղծելով ֆիլմի հիմնական կոնֆլիկտը․․․Անսպասելի պատերազմը Հայաստանում խառնում է երեք սերունդների անդորրը։ Ֆիլմի ընթացքում մենք ականատես ենք լինում մի ամբողջ ազգի ողբերգությանը՝ մի ընտանիքի պատմության միջոցով․․․
Գարունը արվեստի մեջ
Գարունը ամենաստեղծագործական ամիսներից մեկն է, գրեթե չկա այդպիսի արվեստաբան, որ չանդրադառնա գարնան թեմային։ Ես ընտրել եմ մի քանի արվեստի գործեր, որոնք արվեստագետները վերնագրել են <<գարուն>>։
Փոխանունություն
- Պարունակողը՝ պարունակյալի փոխարեն, ինչպես՝ «Երկու դույլ բերեցին» կապակցությունը «Երկու դույլ ջուր բերեցին» կապակցության փոխարեն, «Թագավորը նրան տվեց խոստացած երկու կոտը», փոխանակ՝ «Թագավորը նրան տվեց խոստացած երկու կոտ ոսկին» կամ «Էս մի բուռն էլ ագռավներին, ծտերին», փոխանակ՝ «Էս մի բուռ կուտն էլ ագռավներին, ծտերին»։
- Հեղինակը՝ ստեղծագորոծթյան փոխարեն, ինչպես՝ «Նստած Չարենց էր կարդում, փոխանակ՝ «Նստած Չարենցի ստեղծագործություններն էր կարդում» կամ «Քույրս ամեն օր Մոցարտ է լսում», փոխանակ՝ «Քույրս ամեն օր Մոցարտի ստեղծագործություններն է լսում։
- Գործողությունը՝ արդյունքի փոխարեն, ինչպես՝ «Արվեստանոցում հիանալի աշխատանքներ են ստեղծվում։
- Նյութը՝ նրանից պատրաստված առարկայի փոխարեն, ինչպես՝ «Մետաքս է հագել», փոխանակ՝ «Մետաքսե զգեստ է հագել»։
- Ժամանակը՝ տվյալ ժամանակամիջոցում տեղի ունեցող գործողության, երևույթի, իրադարձության փոխարեն, ինչպես՝ «Այսօր չորս ժամ ունենք», որում ժամը նշանակում է դասախոսություն, գործնական և այլն։
- Հատկանիշը՝ առարկայի փոխարեն, ինչպես՝ «Կանաչը ծածկել է ողջ հովիտը», փոխանակ՝ «Կանաչ բուսականությունը ծածկել է ողջ հովիտը»։
- Պատկանելություն ցույց տվող առարկան՝ պատկանյալի փոխարեն, ինչպես՝ «Քո գիրքը լաթակազմ է, իմը՝ կաշեկազմ» փոխանակը «Իմ գիրքը՝ կաշեկազմ»։
- Քանակական թվականները՝ չափի միավորների և դրանց կապված առարկաների փոխարեն, ինչպես՝ «Երեսուն բնագիր էր կետադրելու, քսանն արդեն արել էր», փոխանակ՝ «Քսան բնագիրն արդեն արել էր»։
- Դասական թվականները հաջորդաբար կրկնվող առարկաների փոխարեն, ինչպես՝ «Մայրը հագել էր կապույտ վերարկու, աղջիկը՝ կարմիր, առաջինը կարվել էր արտելում, երկրորդը՝ մասնավոր վարպետի մոտ», որոնց մեջ առաջինը և երկրորդը դասական թվականները փոխարինել են «մոր վերարկուն», «աղջկա վերարկուն» կապակցություններին։
- Հետևանքի անվանումը՝ պատճառի անվան փոխարեն և հակառակը, ինչպես՝ «Ամեն անգամ վաճառականը, այդ գեղեցկուհուն տեսնելով, շայլորեն բաց էր անում փողի քսակը», որտեղ «բաց էր անում փողի քսակը» կապակցությունը գործածվել է «փող տալ» արտահայտության փոխարեն։
- Տեղը, վայրը՝ մարդկանց փոխարեն, ինչպես՝ «Գյուղ կանգնի, գերան կկոտրի», «Քաղաքը քնած էր խոր լռության մեջ»։
- Առարկայի անվանումը՝ առարկան գործածողի անվան փոխարեն, ինչպես՝ «Թուրքական արյունոտ յաթաղանը կտրեց նրան արմատից»[2]։
- Առարկայի անունը՝ մասնագիտության անվան փոխարեն, ինչպես՝ «Բավական չէ, հա, որ քո ասեղով պահում ես ամբողջ ընտանիքը»[2]։
- Ժամանակը՝ գործողության կամ երևույթի անվան փոխարեն, որը տեղի է ունեցել տվյալ ժամանակահատվածում, ինչպես՝ «Ես չեմ ցանկանում, որ իմ երեխաները տեսնեն այն, ինչ տեսանք մենք այն դժնդակ օրերին։ 1941–ը չպետք է կրկնվի»[2]։
- Վերացական անունը՝ թանձրացական անվան փոխարեն, ինչպես՝ «Մենք պետք է հարգենք ծերությունը, աղքատությունը, մայրական սերը և հիվանդությունը, աշխատանքը, վիշտը այն մարդկանց, ովքեր կորցրել են իրենց հարազտներին»[2]։
- Վերացական հասկացության անունը՝ ժամանակի անվան փոխարեն, ինչպես՝ «Գիրքը սնում է պատանեկությունը, զվարճացնում ծերությունը, զարդարում երջանկությունը, դժբախտության մեջ մխիթարում, տանը ուրախացնում, դրսում չի խանգարում»[2]։
Նատալի Շավերդյան 